Natuurbeleid vlot getrokken: de natuur profiteert

In het Natuurpact zetten Staatssecretaris Dijksma en de provincies samen de lijnen uit op weg naar 2027. Op verzoek van het Interprovinciaal Overleg en het ministerie van Economische Zaken heeft het PBL een QuickScan uitgevoerd van de effecten de Hoofdlijnennnotitie.

Planten- en diersoorten beter beschermd

Met de maatregelen uit de Hoofdlijnennotitie verbeteren de condities voor het voortbestaan van de soorten die door de Vogel- en Habitatrichtlijnen (VHR) bescherming genieten significant. Waren in 2010 voor ruim 45 procent van alle doelsoorten van de VHR de condities voldoende voor duurzame instandhouding, dankzij de Hoofdlijnennotitie stijgt dit tot ruim 65 procent in 2027. Voor een aantal soorten blijven de leefomstandigheden nog onvoldoende goed en is er kans op achteruitgang. De internationale lange-termijn doelen zijn in 2027 nog niet binnen bereik.

Belemmeringen voor internationale biodiversiteitsdoelen aangepakt

Rijk en provincies zetten met dit akkoord extra middelen in om de leefgebieden van planten- en diersoorten te verbeteren: door uitbreiding van het aantal hectares natuurgebied, en door een betere inrichting en betere milieuomstandigheden in de leefgebieden. Hiervoor is nu 12.000 hectare al eerder aangekochte ruilgronden beschikbaar en jaarlijks gemiddeld 200 miljoen euro extra. Uitbreiding en inrichting van natuurgebieden hoeft nu niet meer betaald te worden uit de verkoop van bestaande natuurgebieden. Met het maatregelenpakket uit de Hoofdlijnennotitie is een aantal belemmeringen in de praktische uitvoering van het natuurbeleid opgeheven. Dit  kan de uitvoering weer vlot trekken. De middelen zijn direct inzetbaar op de belangrijkste knelpunten voor internationale doelen.

Uitvoering cruciaal

De afspraken zijn gemaakt op hoofdlijnen, dat betekent dat de keuzes die de provincies gaan maken bij de uitvoering, cruciaal zijn voor de te bereiken effecten. De uitvoering bepaalt daarmee in belangrijke mate hoe effectief en doelmatig de publieke middelen worden ingezet. Zo zijn er onzekerheden over hoe de bezuiniging op natuurbeheer zal uitpakken. Als beheer minder goed wordt uitgevoerd, zal de natuurkwaliteit drastisch verminderen. Als de provincies daarentegen met nieuwe partners cofinancieringsmogelijkheden vinden voor de plannen dan kunnen de effecten op natuurkwaliteit groter zijn.

Natuurbeleid is meer dan alleen natuurbehoud

In het nieuwe akkoord is ook aandacht voor andere, maatschappelijke doelen van natuur, zoals voor recreatie, landbouw en klimaat. Dit deel van het akkoord is nog onvoldoende uitgewerkt, maar is wel belangrijk voor het slagen van het beleid. De kunst is om de verschillende functies van natuur te combineren en nieuwe coalities te smeden. Alleen dan zal het natuurbeleid stevig verankerd zijn in de maatschappij.