Blog; Hoe ziet de circulaire economie in Nederland er uit?

Transitieagenda’s: waar zit de meeste beweging?

Afgelopen maandag 15 januari zijn de vijf Transitieagenda’s Circulaire Economie na maanden van voorbereiding gepresenteerd. Doel van de agenda’s is om inzichtelijk te maken wat nodig is om de transitie naar de circulaire economie te versnellen. Aangegeven is dat ook naar circulaire initiatieven wordt gekeken. Wij kunnen u op basis van de eerste 1.000 initiatieven alvast een inkijkje geven naar wat er zoal gebeurt in Nederland. We gaan nader in op drie transitieagenda’s.

Biomassa en Voedsel

De meeste van de 1.000 geïdentificeerde initiatieven passen bij de Transitieagenda Biomassa en Voedsel. Bijna de helft van deze initiatieven betreft de omzetting van biomassa naar energie. Er zijn echter ook veel initiatieven met een hoogwaardiger toepassing. Het type initiatieven verschilt sterk:

• in schaalgrootte: van Stadswormerij in Amersfoort met enkele tonnen tot Neste biobrandstoffen in Rotterdam met meer dan een miljoen ton.
• in stromen: van koffieprut (bijv Aardzwam & Zo) tot waterplanten (GCA Almere).
• in producten: van compost (Comgoed) tot biobased chemicals (ChainCraft).
• in aard: van voedselverspilling voorkomen (Instock) tot lokale benutting van gemeentelijk hout (Nederlands hout).

Bouw

De bouw kent verschillende icoonprojecten, zoals het circulair paviljoen van ABN AMRO en het Cradle-to-Cradle gebouw van de gemeente Venlo. Ook initiatieven met betrekking circulaire gebiedsontwikkeling zijn aanwezig. Bekende voorbeelden zijn Park 2020 in de Haarlemmermeer en Buiksloterham in Amsterdam. Er zijn echter veel meer initiatieven in de bouw:

• Van bouw en sloop (Repurpose) tot renovaties (2nd Skin).
• Nieuwe grondstoffen met behulp van urban mining (New Horizon),
• Biobased bouwmaterialen (Ecoboards of bio-beton van Structon)
• Verschillende grondstoffenpaspoorten (Madaster of BAMB).

Consumptiegoederen

Voor de consument komt de circulaire economie ook steeds dichterbij. De transitieagenda Consumptiegoederen kent initiatieven waarbij diverse typen businessmodellen worden toegepast (zie figuur):

• Circulaire materialen: biobased relatiegeschenken (Greengiving.nl), dozen van gras (Solidpack) of wegwerpservies van bioplastic (Biofutura).
• Gebruiken in plaats van bezit: een abonnement op kinderkleding (Hulaaloop), broeken (Mud Jeans) of leasen van wasbare luiers (Bamboo Baby).
• Deelplatforms: voor auto’s (SnappCar en Mywheels), gereedschap (Peerby) en caravans (Caravandelen.nl)
• Hergebruik van goederen: diverse kringloopwinkels, speeltoestellenbank (gemeente Rotterdam) of design kleding (United Wardrobe)
• Levensduurverlenging (reparatie): diverse repair cafés, telefoons/computers (Leapp) en kleding (zoals De Gouden Schaar).

Uiteraard worden er ook nieuwe consumptiegoederen gemaakt van gerecycled materiaal, zoals leer vanuit fruitafval (Fruitleather), tafels vanuit houtafval (Okkehout) en fietsen van recyclebaar kunststof (DutchFiets).

In vergelijking met “traditionele goederen” gaat het in de meeste gevallen om relatief kleinschalige initiatieven met een beperkte afzet. Daardoor zijn het ook vaak relatief exclusieve producten voor het hogere marktsegment.

Waar in Nederland zijn de meest initiatieven te vinden?

U vraagt zich waarschijnlijk ook af waar in Nederland de meeste initiatieven te vinden zijn. Is dat alleen in de grotere gemeenten in de Randstad? De onderstaande kaart laat zien dat er in het hele land initiatieven zijn te vinden. Wel zijn er duidelijke concentraties rondom de grotere steden.

We kunnen ook uw hulp goed gebruiken!

Hoe verder? Met de 1.000 initiatieven hebben we waarschijnlijk nog maar een klein deel van de initiatieven in het vizier. We verwachten een ordegrootte van 10.000 initiatieven. Om die te vinden, hanteren we verschillende onderzoekstrategieën: online bureauonderzoek, webscraping en een online enquête. 

Royal HaskoningDHV is op dit moment samen met Millennials.ai bezig om zoveel mogelijk circulaire initiatieven te verzamelen en te categoriseren in opdracht van het Planbureau voor de Leefomgeving. Omdat we mikken op ongeveer 10.000 initiatieven, kan het hierboven geschetste beeld nog flink veranderen!