De Ramsar conventie in Nederland: Meerwaarde voor beleid en beheer

De Ramsar conventie in Nederland: Meerwaarde voor beleid en beheer

In deze korte verkenning is aan de hand van een documentenanalyse en een aantal semi-gestructureerde interviews onderzocht wat de betekenis is (geweest) van de Ramsar conventie voor het nationale natuurbeleid en het beheer van wetlands op Nederlands grondgebied. Ook is bekeken wat de betekenis van de Ramsar conventie is naast de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn. De belangrijkste conclusies zijn :

• De Ramsar conventie heeft geleid tot de aanwijzing van 44 Nederlandse wetlands als Wetland of International Importance. De aanwijzing is in eerste instantie traag verlopen. In 2000 heeft een inhaalslag plaatsgevonden als gevolg van onder meer de veroordeling van het Europese Hof van Justitie vanwege het niet tijdig aanwijzen van de Vogelrichtlijngebieden. Het is onduidelijk of de 23 resterende wetlands die zich als Ramsar gebied kwalificeren nog als zodanig door Nederland worden aangewezen.
• De Ramsar conventie heeft niet geleid tot het formuleren van specifiek nationaal wetland beleid. Volgens enkele geïnterviewden heeft Nederland het belang van wetlands integraal in het natuurbeleid meegenomen.
• De Ramsar conventie heeft niet geleid tot nationale wetgeving voor wetlands en ook niet tot nationale wettelijke bescherming van de wetlands. Vóór 2005 was de bescherming van de Ramsar gebieden geregeld via de Natuurbeschermingswet en/of de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn. Sinds de implementatie van de Vogel- en Habitatrichtlijn in de Natuurbeschermingswet in 2005 zijn alle Ramsar gebieden op nationaal niveau wettelijk beschermd.
• De Ramsar conventie heeft voor Nederland vooral internationaal gezien een belangrijke betekenis. Bijvoorbeeld als stimulans voor het Nederlandse internationale wetlands beleid, als platform om kennis en ervaring uit te wisselen met andere landen in de wereld en als aanknopingspunt voor het beleid voor ontwikkelingssamenwerking.
• De Ramsar conventie is voor het beheer van wetlands vooral van betekenis door de statusverhogende werking die de aanwijzing als Ramsar gebied geeft. Beheerders benadrukken deze status in de communicatie met overheden en andere betrokken partijen, met name als er sprake is van medegebruik door derden of als er plannen zijn die een bedreiging zouden kunnen vormen voor het wetland.

Beschikbare achtergrondrapporten bij Natuurbalans 2005

• Geldstromen in het soortenbeleid
• Ontwikkelingen in de natuur
• Grote rivieren, veiligheid en natuur
• Natuurbeheer in de duinen
• Groen in de stad: ontwikkeling 1993-2000
• Realisatie EHS: de provincies aan het stuur?
• Landschap in Natuurbalans 2005. Signalen over landschapsdynamiek en ruimtegebruik
• Monitoring natuurdoelen
• Natuurbeleid in sturing en beweging