Fiscale vergroening: belastingverschuiving van arbeid naar grondstoffen, materialen en afval

Grootste milieuschade komt uit de verwerking van grondstoffen, niet de winning

Uit de berekeningen blijkt dat het belangrijkste deel van de milieuschade in Nederland plaatsvindt bij de productie van materialen en halffabricaten, grofweg de basisindustrie. Het betreft hier dus de verwerking van grondstoffen, en niet de winning daarvan. Deze jaarlijkse milieuschade bedraagt om en nabij de 7 miljard euro. Dit is dan ook de meest geëigende plaats in de productieketen om belasting op grondstoffen te heffen.

Milieuschade door gebruik fossiele brandstof als grondstof onvoldoende belast

De milieuschade die binnen de verwerking in de basisindustrie ontstaat is niet alleen gerelateerd aan de uitstoot bij het verbranden van fossiele brandstof, maar ook aan het gebruik van fossiele energie als grondstof. En ook daar schiet de huidige fiscale wetgeving tekort. 55% van het totale gebruik van energie wordt niet belast. Dat geldt met name voor het gebruik van fossiele energiedragers als grondstof.

Groene belastingen op productie in plaats van consumptie is effectiever

Deze studie laat zien dat de potentie van fiscale instrumenten om milieuschade te reduceren vooral groot is in de productiefase. En ook blijkt de milieuschade in deze fase vooral samen te hangen met de inzet van fossiele energie, niet alleen voor verbranding maar ook voor gebruik als grondstof. Het is daarom effectief om groene belastingen in een vroeg stadium in de keten in te zetten, en met name te richten  op het gebruik van fossiele energie. Belasting heffen bij de eindverbruikers en consumenten is minder effectief.