Keuzes voor een beter belastingstelsel

Voor de meeste belastingen geldt dat het beter is als deze zo min mogelijk leiden tot andere beslissingen van marktpartijen. Bij groene belastingen ligt dit anders. De overheid heeft namelijk de taak om marktfalen te corrigeren als de prijzen de schaarsteverhoudingen niet goed weerspiegelen. Belastingheffing is daarvoor een van de mogelijkheden. Maar een belasting die corrigeert of reguleert, leidt wel vaak tot lagere belastingopbrengsten, zij het meestal pas op termijn. En dat kan weer een probleem zijn voor de financieringsbehoefte van de overheid.

Traditioneel zien fiscalisten niet zoveel in het gebruik van belastingen voor andere doelen dan het binnenhalen van geld voor de overheid. Het gebruik voor andere doelen wordt ‘instrumentalisering’ genoemd en zou haaks staan op ‘eenvoud’.

Evenwichtig fiscaal stelsel

De kunst is daarom een evenwichtig fiscaal stelsel te bouwen in het licht van vier centrale uitgangspunten:

doelmatige opbrengstfunctie (‘robuuste grondslagen’)
adequate beprijzing van marktfalen (‘efficiënte prikkels’)
rechtvaardige verdeling van lasten (‘redelijke verdeling’)
doelmatige uitvoeringskosten in het licht van nagestreefde doelen.

Internationale context

Daarbij is oog voor de internationale context geboden, zeker voor een kleine open economie zoals de Nederlandse. Bovendien is het langetermijnstreven van belang om minder gebruik te maken van meer vervuilende inputs (fossiele brandstoffen).