Milieueffecten van oldtimers

Het verzoek van het ministerie volgde uit een toezegging aan de Tweede Kamer dat de staatssecretaris van IenM een brief zal sturen over niet-fiscale mogelijkheden om de import van oldtimers te weren. Meer specifiek heeft het ministerie verzocht de uitstoot van oldtimers te onderzoeken, alsook de bijdrage die milieuzones voor oldtimers kunnen leveren voor het behalen van de Europese luchtkwaliteitsnormen. Ook heeft het ministerie het PBL gevraagd een inschatting te maken van het effect op de luchtkwaliteit van de huidige vrijstelling van de motorrijtuigenbelasting voor oldtimers. Deze notitie betreft een quickscan, waarbij geen integraal beeld wordt geschetst van de effecten van een milieuzone voor oldtimers. Het rapport gaat evenmin in op andere maatregelen die de uitstoot van oldtimers zouden kunnen verminderen.

Uit deze studie blijkt dat een milieuzone voor oldtimers, waarbij deze auto's uit de Nederlandse steden worden geweerd, de uitstoot van schadelijke stoffen kan verminderen en zo stikstofdioxideknelpunten kan wegnemen.

Uitstoot

In 2011 bedroeg de uitstoot van oldtimers bijna 3 kiloton stikstofoxiden (NO_x) en 0,2 kiloton fijn stof (PM₁₀). Dat is respectievelijk 10 en 5 procent van de totale emissies van personenauto’s in datzelfde jaar, terwijl het aantal kilometers dat oldtimers aflegden slechts ongeveer 1,5 procent uitmaakte van het totale aantal kilometers gereden door personenauto’s. Van de totale uitstoot van stikstofoxiden en fijn stof van de sector verkeer en vervoer zijn oldtimers verantwoordelijk voor respectievelijk circa 2 en 2 procent. In 2015 is de uitstoot van oldtimers weliswaar nog steeds 3 kiloton stikstofoxiden en 0,2 kiloton fijn stof, maar is het aandeel van de oldtimers groter: op het totaal van de uitstoot door personenauto’s zijn de oldtimeremissies dan 15 procent stikstofoxiden en 5 procent fijn stof. Het aandeel in de emissie van stikstofoxiden stijgt, omdat de rest van het personenautopark schoner wordt als gevolg van de Europese emissienormering.

Milieuzone

De uitstoot kan in 2015 lager uitvallen als er landelijk een milieuzone wordt ingesteld waarmee alle oldtimers uit de bebouwde kom worden geweerd. De stikstofoxidenuitstoot kan dan met maximaal 2 tot 2,5 kiloton worden teruggedrongen, en de fijnstofuitstoot met maximaal 0,1 kiloton. Het zou dan moeten gaan om milieuzones die substantieel groter zijn dan de huidige milieuzones voor vrachtauto’s. Landelijk zou het aantal binnenstedelijke luchtknelpunten voor de fractie stikstofdioxide (NO₂) hierdoor met circa 5 procent kunnen afnemen. Door de afname van de fijnstofuitstoot heeft een milieuzone ook positieve effecten op de gezondheid, omdat fijn stof veel schadelijker is voor de gezondheid dan stikstofdioxide.

Lokale effecten

Bovengenoemde landelijke getallen en percentages kunnen in de praktijk echter niet worden bereikt, omdat een milieuzone niet overal kan worden ingevoerd. Een milieuzone kan lokaal echter wel degelijk effectief zijn om stikstofdioxideknelpunten weg te nemen en de blootstelling aan schadelijke stoffen te verminderen. Om deze lokale effecten van een milieuzone op de knelpunten en gezondheid op een verantwoorde manier te kunnen bepalen, is aanvullend onderzoek nodig. Daarbij moeten de omvang en handhaving van de milieuzone gedetailleerd worden uitgewerkt en moeten op lokaal niveau, bij voorkeur in samenwerking met gemeenten, de gevolgen voor de parksamenstelling en verkeersstromen worden ingeschat.