Natuurbalans 2004

Europees beleid belangrijk voor Nederlandse natuur

Nederland behoort tot de koplopers binnen de Europese Unie als het gaat om aanwijzing van Europese natuurgebieden. Dit betekent echter niet dat hiermee de kwaliteit van die gebieden is veiliggesteld. Veel aangewezen natuurgebieden liggen naast stedelijk gebied of landbouwgebied. Daardoor is de milieudruk hoog en het risico van verdere versnippering groot.

Resultaten natuurbeleid zichtbaar, druk op natuur blijft echter groot

Hier en daar zijn resultaten zichtbaar van het gevoerde natuurbeleid. Dankzij verbetering van de waterkwaliteit neemt de soortenrijkdom in beken en rivieren toe. Natuurgebieden blijven echter versnipperd. De combinatie van versnippering, verdroging en vermesting heeft tot gevolg, dat in veel gebieden de beoogde natuurdoelen nog lang niet zijn bereikt.

Gebiedsgerichte aanpak kansrijk

In Europa gaat het slecht met de vogels van het agrarisch landschap. In Nederland geldt dit voor weidevogels, soorten die sterk afhankelijk zijn van Nederland als broedgebied. De toenemende samenwerking tussen boeren en natuurbeschermingsorganisaties kan hier perspectief bieden.

Natuur voor mensen, mensen voor natuur

Groen, landschap en natuur zijn belangrijk voor recreatie. In 2002 maakten Nederlanders een miljard recreatieve dagtochten. Vooral in de Randstad is nog altijd een tekort aan recreatiegroen. Nederlanders maken niet alleen gebruik van natuur, velen zijn er ook actief mee bezig. Dit kan gaan om bijvoorbeeld vrijwillig landschapsbeheer, het inventariseren van planten- en diersoorten, agrarisch natuurbeheer en het beheer van landgoederen.

Onduidelijkheid in beleid bedreiging voor landschapskwaliteit

De verstedelijking van Nederland leidt tot een afname van de kwaliteit van het landschap. Tussen 1990 en 2000 is 31.000 hectare karakteristiek ‘open gebied’ verdwenen. Het kabinet kiest in de Nota Ruimte voor een focus op twintig Nationale Landschappen. De kansen die dit beleid biedt kunnen echter alleen benut worden als de rijksoverheid duidelijk maakt welke concrete doelen zij in deze gebieden wil bereiken.