PBL-onderzoeksprogramma Regio Deals voor de brede welvaart 2019-2021

Integrale beoordeling van de situatie in de regio

Als het doel is de welvaart in de regio in breed opzicht te versterken, dan kan niet worden volstaan met een beoordeling op één aspect van welvaart maar is een integrale beoordeling van alle aspecten (economie, sociaal en fysieke leefomgeving) noodzakelijk. Om de opgave voor de regio vast te kunnen stellen is het daarom belangrijk een goed beeld te hebben van hoe het is gesteld met de inwoners van de regio op alle aspecten van brede welvaart.

Expliciet maken van de gewenste situatie

Naast inzicht in hoe het is gesteld met de brede welvaart in de regio, vraagt het bevorderen van de brede welvaart in de regio ook om het expliciet maken hoe deze zou moeten zijn. Alleen dan kan worden vastgesteld of de huidige achterstanden problematisch zijn en of er een rol is voor de overheid om dat verschil te overbruggen. Het vaststellen van het streefbeeld voor de regio vraagt om normatieve keuzes over wat wordt verstaan onder brede welvaart in de regio en voor wie. Het expliciet maken van deze keuzes draagt bij aan de effectiviteit en legitimiteit van beleid.

Lerend en adaptief beleid via tussentijdse evaluatie

Het bevorderen van de brede welvaart in de regio is een complexe opgave. Een gefaseerde beleidsvormgeving en -uitvoering in combinatie met tussentijdse evaluatie van de effectiviteit van het beleid maakt het mogelijk om te leren wat wel en niet werkt. Deze beleidsopzet vergroot op de langere termijn de doeltreffendheid van beleid, omdat de inzet van middelen maar ook de doelen en governance van het beleid dan nog gedurende de rit kunnen worden bijgesteld wanneer blijkt dat het beleid onvoldoende werkt of averechtse effecten heeft.

Expliciet streefbeeld en opgave ook van belang voor integrale aanpak en samenwerking

Het versterken van brede welvaart in de regio vraagt in veel gevallen om een integrale aanpak en het gezamenlijk optrekken van meerdere overheden en andere maatschappelijke partijen. Ook dit is gebaat bij duidelijkheid over het streefbeeld en de beleidsopgave en het streefbeeld, zodat voor elk beleidsterrein en elke partij duidelijk is waar zij aan moeten dragen. Het in een vroeg stadium gezamenlijk uitwerken van de beleidstheorie en een overkoepelend monitoringsplan kan een belangrijke bijdrage leveren aan het komen tot zo’n integraal beleidsprogramma.

Vervolg onderzoeksprogramma ‘Regio Deals voor brede welvaart’

De inzichten in deze notitie zijn gebaseerd op drie PBL-studies, meerdere bijeenkomsten met het ministerie van LNV en individuele Regio Deals en het casestudy-onderzoek van 2019. Momenteel verzamelt het PBL nadere gegevens over het verloop van het regiodealbeleid in de praktijk, zowel wat betreft de inhoudelijke invulling als de governance van de Regio Deals. De resultaten daarvan verschijnen in 2021.