Transitieprocessen en de rol van het beleid - Evaluatie op basis van zes systeemopties

Publicatie

In 2001 is het 4e Nationale Milieubeleidsplan (VROM) uitgebracht waarin gezocht is naar een nieuwe aanpak van hardnekkige problemen zoals klimaatverandering en de achteruitgang van mondiale biodiversiteit. Het toenmalige kabinet zag de noodzaak van ingrijpende veranderingen. Die veranderingen zouden pas op de langere termijn tot ingrijpende verandering in de maatschappij leiden, reden om er snel mee te beginnen. Voor de benodigde verandering werd de term transities geïntroduceerd.

Geen duurzame aanpak klimaatverandering en biodiversiteit

Het MNP heeft de brede beoordeling van de processen en het beleid gebaseerd op de analyse van zes mogelijke ingrijpende veranderingen in de maatschappij (zogenoemde systeemopties), te weten:

  • Vloeibare biobrandstoffen voor transport
  • Biogrondstoffen voor de chemische industrie
  • Duurzame viskweek voor behoud van de visvoorraad
  • Markt voor groene diensten
  • Micro-warmtekracht en de virtuele centrale
  • Brandstofcelauto’s op waterstof verkregen uit zonthermische krachtcentrales

Nederland is sterk in onderzoek op het gebied van schone technieken. De ondersteuning met financiële middelen voor meer praktijkexperimenten of niches met nieuwe technieken en organisatievormen is echter onvoldoende of onzeker gebleken. Systeemopties kunnen onderling concurrerend zijn, zoals voor de inzet van biomassa. Doordat de beleidsprikkels op de systeemopties verschillen in vorm en kracht en er geen overall visie is, leidt dit niet noodzakelijkerwijs tot een optimale inzet van biomassa.

De systeemopties zijn gekozen met het oog op relevantie voor milieu, natuur of landschap. Ze zijn zodanig gekozen dat ze een redelijke indruk geven van verschillende transitieprocessen en een link hebben met alle betrokken ministeries. Nadrukkelijk wordt hierbij vermeld dat de gekozen systeemopties niet beter of slechter hoeven te zijn dan andere. De systeemopties schetsen onderdelen van mogelijke toekomstige systemen. Onderzocht is welke voortgang wordt geboekt om de opties daadwerkelijk te realiseren. De analyses van de verschillende systeemopties zijn afzonderlijk gerapporteerd.

Meer informatie

Auteurs

Ros JPM , Born GJ van den , Elzenga HE , Montfoort JA , Nagelhout D , Reudink MA , Rood GA , Zeijts H van

Kenmerken

Publicatietitel
Transitieprocessen en de rol van het beleid - Evaluatie op basis van zes systeemopties
Publicatiedatum
28 november 2006
Publicatie type
Publicatie
Publicatietaal
Nederlands
Productnummer
91867