Vergelijkbaarheid van methoden berekening CO2-emissies landgebruik

Afwijkende rekenmethode leidt tot hoger koolstofbudget

In de meeste wetenschappelijke modellen worden veranderingen in de voorraad koolstof in bossen alleen beschouwd als ‘veroorzaakt door menselijk handelen’ als er sprake is van een verandering in bossen die direct toegeschreven kan worden aan menselijk handelen. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om reguliere houtoogst en hergroei, ontbossing voor houtkap of creatie van landbouwgrond (wat leidt tot extra CO₂-uitstoot), maar ook om herbebossing (wat leidt tot extra CO₂-opslag).

Binnen het internationale klimaatbeleid is echter een andere definitie afgesproken (UNFCCC methode). Hier wordt de verandering in opgeslagen CO₂ in beheerd bos opgeteld bij de reeds eerder genoemde methode. Dat betekent dat behalve opname van CO₂ door herbebossing, ook versnelde groei van beheerde bossen, waaronder ook die veroorzaakt door een hogere concentratie van CO₂ in de atmosfeer (zogeheten CO₂-bemesting) wordt meegeteld. Deze methode gaat dus uit van een grotere koolstofopname en leidt tot lagere netto emissies.

Het verschil is aanzienlijk: op wereldniveau schat de tweede methode de netto menselijke bijdrage 5 gigaton CO₂ lager in dan de eerste methode (die uitkomt op 43 gigaton CO₂ in 2019).

Risico voor beleidsmakers als beide methodes door elkaar worden gebruikt

Het gaat hier dus slechts om een definitieverschil: als definities consistent worden toegepast, leidt dit niet tot een verandering in de totale koolstofbalans. Wel ontstaat er een risico als de beide methoden door elkaar worden gebruikt. Dit risico speelt met name voor beleidsmakers op nationaal niveau. Op dat niveau zijn vaak alleen de cijfers van de nationale emissieregistratie in het kader van het Klimaatakkoord van Parijs beschikbaar (UNFCCC methode). De door het IPCC genoemde koolstofbudgetten, die berekend zijn volgens de andere, wetenschappelijk meer gebruikelijke methode, kunnen daar niet direct mee worden vergeleken.

Correctiemethode maakt verschil inzichtelijk

Wereldwijd is het koolstofbudget om aan het Klimaatakkoord van Parijs te voldoen volgens het IPCC op basis van de meest gebruikelijke wetenschappelijke methode zo’n 550-1050 GtCO₂. Van dit budget zou echter wereldwijd 120-190 GtCO₂ moeten worden afgetrokken als het wordt gecombineerd met de UNFCCC rapportages. Met het oog op de risico’s van het verwarren van de beide methoden en de gevolgen daarvan voor beleid introduceert het artikel in Nature Climate Change een methode om een correctie toe te passen, zodat de omvang van het toekomstige verschil veroorzaakt door de twee definities geschat kan worden. Dit kan door in wetenschappelijke modellen, die gebruikt worden voor het maken van klimaatscenario’s , de CO₂-emissies in “beheerde bossen” apart mee te tellen.