Het Programma Aardgasvrije Wijken (PAW) is ingesteld om te leren hoe wijken van het aardgas af te halen zijn en hoe dit kan worden opgeschaald. Proeftuinen worden gezien als een belangrijk middel om…
Potentieel en kosten klimaatneutrale gebouwde omgeving in de gemeente Utrecht
Het PBL heeft een verkenning uitgevoerd naar de warmte- en koudevoorziening van de gebouwde omgeving in de gemeente Utrecht die zo snel mogelijk klimaatneutraal wil worden. Zowel het potentieel van…
Vier trajecten naar een klimaatneutrale gebouwde omgeving
Deze achtergrondstudie is onderdeel van het PBL-project ‘Trajectverkenning klimaatneutraal 2050’ (TVKN). TVKN onderzoekt welke ontwikkelingen in de Nederlandse samenleving mogelijk en/of nodig zijn om…
Een van de middelen om te warmtetransitie in Nederland te voltrekken is de Transitievisie Warmte (TVW). De gemeenten hebben in de jaren 2020 tot 2022 elk een TVW opgesteld. Deze documenten brengen de…
Het ‘referentieverbruik warmte woningen’ schat de warmtebehoefte en het energieverbruik van woningen op basis van gemiddelde praktijkwaarden van woningen met dezelfde bouwtechnische kenmerken. Het…
Nederland staat voor een grote verbouwing; in 2050 moeten alle woningen en gebouwen aardgasvrij zijn. Het Rijk en gemeenten hebben verschillende beleidsinstrumenten tot hun beschikking om daarop te…
Gemeentelijke bestuurskracht en de energietransitie
Als gevolg van het Klimaatakkoord komt het zwaartepunt van de energietransitie meer bij decentrale overheden te liggen, met name bij gemeenten. Onderzoek door het PBL wijst uit dat er vanuit gemeenten…
Een spiegel van onze tijd is een uitsnede uit de vele columns die PBL-collega Pieter Boot de afgelopen jaren heeft geschreven voor de internetsite Energiepodium (en zijn voorgangers). Snedige…
Consequenties van modelkeuzes voor het berekenen van energiebesparing door woningisolatie
Eén van de belangrijke sporen om de gebouwde omgeving klimaatneutraal te maken is door de isolatie van woningen. Dit rapport geeft inzicht in de effecten die methodische keuzes kunnen hebben op het…
In dit PBL-signalenrapport wordt aan de hand van acht signalen ingegaan op de vraag hoe overheden beter met burgerbetrokkenheid om kunnen gaan. De overheid denkt bij betrokkenheid vooral aan…
Planbureau voor de Leefomgeving
