IPCC: klimaatverandering zet door

De opwarming van de aarde gaat niet in een constant tempo maar is aan schommelingen onderhevig. Na een versnelling aan het eind van de vorige eeuw verliep de opwarming de afgelopen vijftien jaar langzamer. Deze eeuw stijgt de gemiddelde temperatuur verder. Afhankelijk van de stijging van CO₂ in de atmosfeer gaat het om een stijging van 0,3 tot 4,8 graden Celcius van het einde van de 20e eeuw tot het einde van de 21e eeuw.

Het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) van de Verenigde Naties bevestigt hiermee de invloed van de mens op het klimaat door de uitstoot van broeikasgassen. Deze conclusies staan in het eerste deel van het vijfde Assessment Report van het IPCC dat op 26 september in Stockholm door wetenschappers en beleidsmakers formeel is aanvaard.

Opwarming zet door

De mondiale temperatuur aan het aardoppervlak is tussen 1880 en 2012 met 0,85 graden Celsius gestegen. Er is nauwelijks twijfel dat de klimaatverandering van de afgelopen zestig jaar grotendeels het gevolg is van door de mens veroorzaakte uitstoot van broeikasgassen.

De laatste dertig jaar was zeer waarschijnlijk de warmste periode in 1400 jaar. Momenteel stijgt de temperatuur minder hard. Dit komt door de natuurlijke grilligheid van het klimaat, minder zonnestraling en stofdeeltjes door vulkanen en industrie. De opwarming zal deze eeuw doorzetten. Het IPCC schat in dat rond 2025 de gemiddelde temperatuur 0,3 tot 0,7 graden hoger is dan aan het einde van de 20e eeuw. Afhankelijk van de CO₂-concentratie kan de toename over de hele eeuw 0,3 tot 4,8 graden Celcius zijn.

Nieuwe zeespiegelprojecties

Het IPCC stelt de projecties voor zeespiegelstijging deze eeuw naar boven bij omdat de kennis over ijskappen sterk verbeterd is. Het IPCC kan de zeespiegelstijging goed verklaren op basis van de bijdrage van uitzetting van zeewater, smelten van gletsjers, afkalven van ijskappen en verandering in grondwater, irrigatie en dammen.

De zeespiegel is in de periode 1901-2010 met 19 cm gestegen. De komende eeuw kan het tussen 26 en 82 cm verder stijgen.

Transparant rapport

Een internationaal team van wetenschappers heeft jaren lang aan het IPCC-rapport gewerkt, waaronder klimaatwetenschappers van het KNMI. Het IPCC heeft zijn procedures veranderd na kritiek op het vorige rapport uit 2007 en is transparanter gaan werken. Net als bij eerdere rapporten zijn de commentaren van honderden onafhankelijke wetenschappers, ook uit Nederland, in de eindtekst verwerkt. Deze commentaren en de reacties daarop van de auteurs zullen spoedig beschikbaar komen voor het publiek.

Door nieuwe metingen over langere periodes, nieuwe modellen en meer computerkracht is er meer inzicht in het klimaatsysteem. De nieuwe gegevens bevestigen veel bevindingen uit de eerdere IPCC-rapporten.

Betekenis voor Nederland

Het staat vast dat de temperatuur in Nederland harder is gestegen dan het wereldwijde gemiddelde. 

De toekomstprojecties voor de temperatuur in Nederland liggen ook hoger dan de wereldwijde projecties. De neerslag zal vermoedelijk toenemen. De projecties voor de zeespiegelstijging liggen voor Nederland dichtbij het wereldgemiddelde.

Het KNMI zal in het voorjaar 2014 nieuwe regionale klimaatscenario's presenteren die de IPCC bevindingen meer in detail vertalen naar de Nederlandse situatie.