Baten van stikstofvermindering bij de Noordzeevaart overstijgen de kosten

Substantiële baten door aanpak stikstofuitstoot van schepen op de Noordzee

Het terugdringen van stikstofoxidenemissies door schepen op de Noordzee levert substantiële baten op voor de volksgezondheid en het milieu. Dit is de hoofdconclusie van twee nieuwe studies die zijn gecoördineerd door het Planbureau voor de Leefomgeving en het Deense Milieuagentschap.

Noordzeelanden willen kosten en baten strengere regels afwegen

De acht landen die aan de Noordzee grenzen hebben de gezamenlijke opdracht gegeven voor het uitvoeren van onafhankelijke kosten-baten studies voor een beheersgebied van stikstofoxidenemissies (een zogenaamde NECA) op de Noordzee en het Engelse Kanaal. In een NECA moeten alle nieuwe schepen vanaf 2016 hun stikstofuitstoot (NO_x) met 75 procent verminderen ten opzichte van de huidige emissienormen voor zeeschepen. Onder de ‘Conventie voor preventie van verontreiniging door schepen’ van de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) kunnen landen een aanvraag doen voor het aanwijzen van de Noordzee als een NECA. Een mogelijke aanwijzing door de IMO wordt gedaan op basis van gedetailleerde studies naar de baten voor de volksgezondheid en milieu, en de kosten die zijn gerelateerd aan de strenge emissienormen.

De beoordeling van milieueffecten en gezondheidsbaten is uitgevoerd door een consortium bestaande uit het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), DCMR Milieudienst Rijnmond, het Noorse Meteorologisch Instituut en het Engelse Ecometrics Research and Consulting. De beoordeling van de economische effecten is uitgevoerd door het Deense Milieuagentschap, het Deense Incentive Partners, de Deense milieuconsultant Litehauz en het Fins Meteorologisch Instituut. De Noordzeelanden komen in oktober 2012 bijeen voor de vervolgdiscussie. De twee studies zijn een belangrijke inbreng daarvoor.

Kosten en baten van aanwijzing als NECA

De studies laten zien dat de gezondheidsbaten uitgedrukt in monetaire termen (euro’s) hoger zijn dan de kosten voor het installeren en gebruiken van apparatuur welke de stikstofuitstoot vermindert. Bovendien nemen door een NECA de stikstofdeposities af waardoor er minder negatieve effecten op de natuur worden verwacht. Wat de economische effecten betreft, wordt verwacht dat een NECA de vrachtkosten marginaal beïnvloedt en dit waarschijnlijk niet zal leiden tot een verschuiving naar transport over land.

De EU heeft normen gesteld voor onder meer de maximale concentraties van stikstofdioxide en fijn stof. Het instellen van de Noordzee als NECA zal helpen bij het verbeteren van de luchtkwaliteit, omdat de uitstoot van schepen vanaf de drukbevaren Noordzee met de wind naar dichtbevolkte gebieden op land wordt getransporteerd.

De stikstofreductie-eis van 75 procent is niet onrealistisch want er zijn drie verschillende technologieën beschikbaar voor zeeschepen waarmee aan de strenge eis kan worden voldaan: een DeNOx katalysator ook wel bekend als Selectieve Katalytische Reductie (SCR), een systeem voor het recirculeren van uitlaatgassen, en het gebruik van vloeibaar aardgas (LNG) in plaats van de conventionele stookoliën.

Vergelijking met maatregelen op land

Een vergelijking van kosten en baten van een NECA met andere luchtmaatregelen laat zien dat er ook nog effectieve luchtmaatregelen zijn te nemen op land. In de landbouw en industrie kan luchtverontreiniging nog verder worden teruggedrongen tegen lagere kosten in vergelijking met een NECA op de Noordzee. Echter, de keuze voor alleen maatregelen op land nemen beperkt het potentieel aan maatregelen voor luchtkwaliteitsverbetering in de Noordzeeregio op de lange termijn.