Indirecte effecten van biobrandstoffen op biodiversiteit: integrale beoordeling over verschillende ruimte- en tijdschalen

Landgebruik voor biobrandstoffen leidt tot verlies aan biodiversiteit

Geen aantasting van biodiversiteit is een belangrijk uitgangspunt voor duurzaamheidscriteria van biobrandstoffen. Als er voor het verkrijgen van de benodigde biomassa natuur moet worden ontgonnen is het onwaarschijnlijk dat aan dat uitgangspunt kan worden voldaan. De huidige EU-duurzaamheidscriteria richten zich op voorkomen van de directe omzetting van natuur in landbouwgrond voor biobrandstoffen, maar niet op de indirecte omzetting.

Klimaatverandering draagt bij aan het verlies van biodiversiteit. Een vermindering van broeikasgasemissies, zoals wordt beoogd met biobrandstoffen, kan dat verlies beperken. Dit vermeden effect op biodiversiteit ligt vooral in de toekomst (later deze eeuw en verder), en is moeilijk exact vast te stellen. Daartegenover staat het zekere verlies op de korte termijn als areaal natuur wordt omgezet in landbouwgrond, zowel direct als indirect.

Bij een integrale beoordeling van de effecten blijkt, dat het honderden jaren kan duren voordat het korte termijn verlies van biodiversiteit zou zijn gecompenseerd. Deze periode hangt sterk samen met het extra areaal landbouwgrond dat nodig is per eenheid brandstof.

Het indirecte landgebruik en daarmee het verlies aan biodiversiteit kunnen deels worden beperkt door verdere intensivering in de mondiale landbouw. Dit is echter niet gemakkelijk te realiseren en kan ook tot andere vormen van milieubelasting en druk op biodiversiteit leiden. Deze benadering geeft aan dat, vooral wanneer de doelen om klimaatverandering via biobrandstoffen aan te pakken groot is, positieve effecten voor biodiversiteit lastig te realiseren zijn.

De notitie ‘Indirecte effecten van biobrandstoffen op biodiversiteit: integrale beoordeling over verschillende ruimte- en tijdschalen’ is een verdere uitwerking van het rapport ‘Identificatie van de indirecte effecten van de productie van bio-energie’, dat eerder verscheen.