Gebiedsontwikkeling en commerciële vastgoedmarkten

Het PBL (Planbureau voor de Leefomgeving) en de ASRE (Amsterdam School of Real Estate) hebben geanalyseerd welk systeem ten grondslag ligt aan het overaanbod van kantoren en winkels.

Formele en informele spelregels

Niet zozeer de economische crisis, maar het systeem van formele en informele spelregels blijkt voor een groot deel debet aan de leegstand te zijn. Bij formele spelregels gaat het om de restricties vanuit de ruimtelijke ordening – of het gebrek hieraan –, om fiscale regels als de btw en overdrachtsbelasting en om regels bij kredietverstrekking. Onder de informele regels worden onder andere de wijze van vastgoedwaardering, het gebruik van huurincentives en de omgang met risico’s gerekend.

Door deze regels heeft men te lang gebouwd zonder te kijken of er wel een vraag is; werden financiële tekorten te weinig gezien als een indicator van een gebrek aan vraag en was er sprake van een consequente onderschatting van risico’s door ontwikkelaars, beleggers en gemeenten. Zij hebben daardoor (te) veel nieuw commercieel vastgoed ontwikkeld en weinig in onbruik geraakt bestaand vastgoed aan de voorraad onttrokken.

Wissels

Meer nog dan een probleem biedt de huidige crisis een momentum voor de wereld van vastgoed en gebiedsontwikkeling. Gemeenten, ontwikkelaars en beleggers hebben nu de kans om ‘wissels’ om te zetten, zodat ze niet in oude valkuilen stappen als de economie weer aantrekt.