Welke veestapel past in Nederland? Achtergrondrapport scenarioberekeningen

Grotere veestapel risico voor milieu

Een grotere veestapel produceert meer dierlijke mest. De ammoniakemissie gaat daardoor omhoog. Dit kan worden voorkomen met extra maatregelen om de emissies terug te dringen, maar die zijn duur. Voor de afzet van de extra mest op landbouwgrond zijn de wettelijke gebruiksnormen beperkend, dus de hoeveelheid niet-plaatsbare mest neemt toe. Als boeren minder kunstmest gebruiken is er meer ruimte voor het gebruik van dierlijke mest en neemt de nitraatuitspoeling af. Bij halvering van het stikstofkunstmestgebruik wordt het EU nitraatdoel gehaald. Een nadeel is dat de ruwvoerproductie voor de veestapel (gras en snijmaïs) met maximaal 10 procent daalt. Vervanging van stikstofkunstmest door dierlijke mest, boven de EU norm voor dierlijke mest, is niet toegestaan. Daarnaast hebben akkerbouwers soms liever kunstmest.

Kleinere veestapel risico voor economie

Een scenario met een halvering van het aantal varkens en kippen en 20 procent minder koeien geeft 30 procent minder dierlijke mest. Zonder aanvullend beleid zal de vrijgekomen ruimte weer opgevuld worden met kunstmest. Daardoor zal de nitraatuitspoeling minder sterk afnemen. Omdat er minder gras en snijmaïs nodig is, is er wel meer ruimte voor de productie van voer voor de varkens en kippen. De kringloop van voer en mest is hierdoor meer gesloten, waardoor de veehouderij als geheel duurzamer wordt. Echter een kleinere veestapel leidt ook tot krimp van de veevoer- en vleesverwerkende industrie, waardoor de Nederlandse economie kan krimpen. Hier tegenover staan baten van een schoner milieu.

Verduurzaming van de veehouderij betreft ook vele andere aspecten zoals risico’s voor de volksgezondheid en dierenwelzijn. Deze konden niet in de scenario’s worden meegenomen.