Zorgen voor Morgen

Het is precies 25 jaar geleden dat ‘Zorgen voor Morgen’ verscheen, in december 1988. Dit RIVM-rapport was de eerste nationale toekomstverkenning waarin de verschillende milieuproblemen in samenhang werden beschreven. Het was ook het begin van de milieu- en natuurplanbureautaak die eerst door het RIVM en momenteel door het PBL wordt uitgevoerd.

25 jaar Zorgen voor Morgen

‘Zorgen voor Morgen’ gaf aan dat voor het beheersen van het klimaat en de duurzame bescherming van gezondheid en natuur, een drastische vermindering van de uitstoot van veel stoffen nodig was. Het rapport liet zien dat naast aanscherping van technische eisen aan bedrijven, apparaten en voertuigen ook structurele veranderingen nodig zijn in de energievoorziening, de landbouw en het verkeer en vervoer, wilde Nederland de emissies met 80-90% kunnen verlagen.

‘Zorgen voor Morgen’ legde de basis voor het eerste Nationaal Milieubeleidsplan (1989), waarin milieudoelstellingen voor 2010 werden geformuleerd. Terugkijkend kunnen we concluderen dat op veel terreinen, zoals luchtverontreiniging, het storten van afval en het lozen van afvalwater grote vooruitgang is geboekt (zie figuur). Het verminderen van het energiegebruik en van de uitstoot van broeikasgassen bleek echter politiek veel ingewikkelder dan technisch gedacht. Vooral het gebruik van motorbrandstoffen en elektrische apparaten bleek veel moeilijker te beïnvloeden.

Publicatie uit 1988