Diagnostiek van institutionele context voor landbouwontwikkeling en voedselzekerheid in Afrika

Sinds enkele jaren bestaat er wetenschappelijke consensus over het grote belang van maatschappelijke spelregels - instituties - voor succesvolle landbouwontwikkeling en voedselzekerheid. Voor Afrika is het echter lastig om voor elke locatie-specifieke institutionele context aan te geven wat het effect van deze context is op landbouwontwikkeling. Dit maakt het voor ontwikkelingssamenwerking in Afrika lastig om op een effectieve manier aan te sluiten bij de bestaande maatschappelijke spelregels, om zo landbouwontwikkeling te stimuleren. Ook het eventueel verbeteren van deze spelregels is lastig zonder goed begrip van deze institutionele spelregels.

In samenwerking met het Partnership Resource Centre ontwikkelde het PBL een speciaal themanummer in NJAS - Wageningen Journal of Life Sciences. In het themanummer reiken het PBL en het PRC samen met onderzoekers uit o.a. Afrika methoden aan om institutionele karakteristieken in Afrika beter te observeren en te diagnosticeren voor landbouwontwikkeling en voedselzekerheid.

Institutionele diagnostiek als vast onderdeel van landbouwontwikkelingsprojecten

Het themanummer bestaat uit 13 bijdragen en 1 samenvattend artikel. Uit de bijdragen komen 2 belangrijke lessen naar voren:

1. Er is een duidelijke noodzaak voor gelokaliseerde ex-ante institutionele diagnostiek om landbouwontwikkelingen en voedselzekerheid in Afrika beter te begrijpen.

Gegeven de beperkte middelen van veel Afrikaanse overheden kan een goede diagnostiek Afrikaanse besluitvormers informeren over de meest effectieve maatregelen die passen bij de bestaande spelregels. Goede diagnostiek kan besluitvormers tevens begeleiden bij het ontwerpen van interventies die niet strijdig zijn met de bestaande spelregels, waarmee ontwerpfouten en dito mislukkingen kunnen worden voorkomen. Institutionele diagnostiek zou daarom een vast onderdeel moeten zijn van landbouwontwikkelingsprojecten.

2. De ontwikkeling van institutionele diagnostiek vereist het doen van zogenoemde ‘theoretische driehoeksmetingen’.

Een onzekere voedselvoorziening is een probleem dat voortkomt uit verschillende sociale, en technische deelprocessen die onderling samenhangen. De institutionele structuur bepaalt hoe deze interactie vorm krijgt. Door allereerst te kijken naar de verschillende deelprocessen, en deze naast elkaar onder de loep te nemen, kunnen via een spreekwoordelijke ‘driehoeksmeting’ de onderliggende spelregels nauwkeurig in kaart gebracht worden.

Het themanummer is voor iedereen in te zien.