Fosfaatrechten voor melkvee; een quickscan naar hun effecten op de leefomgeving en de sector

In 2015 lijkt het landelijke fosfaatplafond te worden overschreden. Met fosfaatrechten is er een betere garantie dat dit plafond wordt gehandhaafd en neemt de milieudruk iets af. Melkveebedrijven die in groei hebben geïnvesteerd, zullen proberen de verdiensten per fosfaatrecht te maximaliseren. Het is hierbij de vraag hoeveel ruimte er blijft om tegemoet te komen aan de maatschappelijke wensen op het vlak van bedrijfsomvang en –intensiteit, weidegang en weidevogels.

Derogatie in gevaar

Zonder fosfaatrechten groeit de totale mestproductie van de melkveehouderij en is de kans groot dat in 2015 het fosfaatplafond wordt overschreden. Overschrijding van het fosfaat- en stikstofplafond verzwakt de onderhandelingspositie van Nederland in 2017 en kan de derogatie – de verruiming van de mestaanwendingsnormen - in gevaar brengen. Ook kan de af- en uitspoeling van nutriënten naar grond- en oppervlaktewater toenemen, evenals de emissies van broeikasgassen en ammoniak.

Beperkte risico’s voor milieu maar zorgen over maatschappelijk draagvlak

Fosfaatrechten zullen de emissies van ammoniak en broeikasgassen iets verlagen. Bij een bedrijfsspecifieke invulling zullen melkveehouders eenzijdig gaan sturen op fosfaatefficiëntie. Dit zal een impuls geven om via het voerspoor de fosfaatproductie te beperken. Maar de kans neemt toe dat daarmee het mestplafond voor stikstof wordt overschreden en dat andere milieudoelen niet worden gerealiseerd.