Kansen rondom spoorknooppunten
Verschillende marktpartijen en gemeenten ontwikkelen momenteel plannen om spoorknooppunten te verdichten. Veel gebiedsontwikkelingen worden ondersteund door overheidsgelden en worden ingegeven door de wens om de kwaliteit van de leefomgeving en leefbaarheid van stad en regio te verbeteren. Deze studie verkent de bijdrage van deze gebiedsontwikkelingen aan een duurzame stedelijke ontwikkeling op de lange termijn.
Publieke meerwaarde in gebiedsontwikkeling
De doelstelling van de studie is het benoemen van kansen en knelpunten voor het realiseren van publieke meerwaarde in knooppuntontwikkeling. Het PBL gebruikt daarvoor de methodiek Planobjectivering. Deze methodiek is ontwikkeld om ‘zachte’ stedelijke waarden te herkennen en een plek te geven in de Maatschappelijke Kosten Baten Analyse (MKBA). In de studie is de methodiek Planobjectivering geschikt gemaakt voor toepassing in de voorbereidende fasen van planvorming rondom stations. De functie van de methodiek verschuift van een planevaluatie naar een planverkenning.
Bevindingen drie case studies
De methodiek is ingezet in ateliers waarin de eerste planschetsen voor drie knooppunten -Utrecht CS, Rotterdam Feijenoord XL en Steenwijk- zijn doorgelicht. Aan de ateliers namen zowel belanghebbenden als experts deel. Dit gebeurde in vier stappen. In de eerste stap werden de bestaande plannen door de deelnemers van de ateliers verbreed en aangevuld. In een tweede stap werden de mogelijke meekoppelende publieke doelen benoemd. In een derde stap werden de ruimtelijke elementen benoemd die voorwaardelijk zijn om de meekoppelende doelen te bereiken, waardoor publieke meerwaarde kan ontstaan. De vierde stap betrof het vastleggen van de resultaten.
Planobjectivering benoemt ruimtelijke randvoorwaarden
De drie ateliers wijzen uit dat knooppuntontwikkeling verschillende publieke meerwaarden kan genereren en dat bepaalde ruimtelijke aspecten daarvoor voorwaardelijk zijn. Denk aan het verbinden van routes of groene ruimtes, de aanwezigheid van passende voorzieningen en openbare ruimte en -niet onbelangrijk- overmaat om ook veranderingen op de lange termijn te kunnen opvangen. Duidelijk is dat de wensen en eisen van bezoekers, passanten en bewoners verschillen en niet per definitie te verenigen zijn. Planvorming rondom knooppunten vraagt om invullingen die aansluiten bij de directe context en tegelijkertijd het stedelijk netwerk of de regio als geheel versterken. De publieke meerwaarde van een ingreep kan zodoende op verschillende ruimtelijke schaalniveaus geïdentificeerd worden.
Auteurs
Kenmerken
- Publicatietitel
- Kansen rondom spoorknooppunten
- Publicatiesubtitel
- Publieke meerwaarde in gebiedsontwikkeling
- Publicatiedatum
- 18 april 2023
- Publicatie type
- Rapport
- Aantal pagina's
- 83
- Publicatietaal
- Nederlands
- Productnummer
- 4455
