Kwetsbaarheid van regionale woningmarkten. Financiële risico’s van huishoudens en hun toegang tot de woningmarkt

In deze studie is gekeken naar de kwetsbaarheid van huishoudens in termen van hun betaal- en vermogensrisico’s en hun toegang tot die markt. Naarmate een regionale woningmarkt (te) veel kwetsbare huishoudens telt, kan het functioneren van de (regionale) woningmarkt onder druk komen te staan.

Vooral in stedelijke regio’s veel kwetsbare huishoudens

Als gevolg van de daling van de huizenprijzen lopen steeds meer eigenaren-bewoners bij verkoop van de woning het risico op een restschuld (vermogensrisico). In 2012 stond bijna een kwart van de koopwoningen ‘onder water; een verviervoudiging ten opzichte van 2002.

Ondanks de verdampte overwaardes, hebben doorstromers met een koopwoning nog altijd de meeste mogelijkheden op de koopwoningmarkt. Het zijn echter vooral de middeninkomensgroepen die hun positie op de koopwoningmarkt zagen verbeteren in de periode 2009-2012. Een steeds groter aandeel van het aanbod aan koopwoningen ligt binnen hun financiële bereik. Woningzoekenden met een laag inkomen zijn goeddeels aangewezen op de sociale huursector, waar de toegankelijkheid in de afgelopen jaren juist verder onder druk is komen te staan.

In de sociale huursector is voorts sprake van toenemende betaalrisico’s. Mede onder invloed van de economische crisis zijn er steeds meer huurders die het risico lopen de maandelijkse huurlasten niet meer te kunnen betalen.

Vooral de meer stedelijke regio’s, en in het bijzonder Amsterdam en aangrenzende regio’s, tellen relatief veel huishoudens met een potentiële restschuld en/of een betaalrisico en met minder mogelijkheden op de woningmarkt.