Reactie PBL op brieven van de Stichting Agri Facts

Conclusies onder de loep

Het PBL-rapport ‘Geïntegreerde gewasbescherming nader beschouwd’ beschrijft de tussenevaluatie van de beleidsnota Gezonde Groei, Duurzame Oogst over de periode 2013-2018. In deze beleidsnota heeft de overheid haar gewasbeschermingsbeleid vastgelegd.

De Stichting Agri Facts plaatst vraagtekens bij de conclusies van het PBL over de trend in het aantal overschrijdingen van de waternorm voor gewasbeschermingsmiddelen. De Stichting betwist met name de keuze van de meetpunten van het meetnet dat voor de beleidsevaluatie is opgezet. Deze keuze zou tot een ongunstige en niet-representatieve voorstelling van zaken leiden.

Meetnet representatief

In het PBL-rapport zijn de normen en rekenmethoden gebaseerd op de Europese Kaderrichtlijn Water toegepast, precies zoals dit door de overheid en betrokkenen bij het beleid voor gewasbeschermingsmiddelen is afgesproken. Daarnaast heeft onderzoek plaatsgevonden naar de representativiteit van het uit 96 meetstations bestaande meetnet dat speciaal voor de evaluatie van het beleid voor gewasbeschermingsmiddelen in Nederland is ingericht. Dat onderzoek wees uit dat dit meetnet een representatief beeld geeft van de trend in de vervuiling van het oppervlaktewater met gewasbeschermingsmiddelen in Nederland.

Nadere toelichting op de gebruikte methode kunt u vinden in de achtergrondnotitie Berekening normoverschrijdingen gewasbeschermingsmiddelen (pdf).

Verantwoordelijkheid ligt niet alleen bij boer en tuinder

Het einddoel van de nota Gezonde Groei, Duurzame Oogst is om in 2023 nagenoeg geen normoverschrijdingen voor gewasbeschermingsmiddelen in het oppervlaktewater te hebben. Er zullen nog stappen nodig zijn om dit doel te halen.

Het PBL-rapport betoogt dat de verantwoordelijkheid voor die stappen zeker niet eenzijdig bij boer of tuinder ligt. Andere factoren die het PBL heeft benoemd zijn onder meer de te late invoering van regelgeving, het niet-betalen van eerlijke prijzen door afnemers en het gebrek aan effectieve en betaalbare alternatieve middelen of methoden.

Het rapport schetst een breed scala aan handelingsperspectieven om de einddoelen van de nota dichterbij te brengen of zelfs te halen. Hierbij zijn, zo stelt het PBL, behalve boeren en tuinders, ook de overheid, producenten en afnemers aan zet.

Eis tot rectificatie door de rechter afgewezen

Het bestuur van STAF nam geen genoegen met de reacties van het PBL op het verzoek tot rectificatie. De stichting heeft het PBL daarom in 2019 voor de rechter gedaagd. Na een procedure van ruim twee jaar deed de meervoudige kamer van de rechtbank op 24 augustus 2022 uitspraak. De rechtbank is van oordeel dat niet is vast komen te staan dat het PBL door de publicatie van het rapport en het bijbehorende nieuwsbericht onrechtmatig en onzorgvuldig heeft gehandeld. De rechter heeft de vordering van STAF daarom geheel afgewezen. Het gehele vonnis kunt u in de link hiernaast lezen.