Voedsel voor de circulaire economie

Het streven naar een circulaire economie staat nationaal en internationaal hoog op de agenda. Een circulaire economie is gericht op het optimaal inzetten en hergebruiken van grondstoffen en producten. Voor ons voedselsysteem betekent dit dat we de blik moeten richten op het gebruik van hulpbronnen, het tegengaan van voedselverspilling en het gebruik van reststromen. Deze policy brief beschrijft deze acties.

Integrale aanpak

Een transitie naar een circulaire economie vergt een drastische omslag in diverse productketens. Dat geldt ook voor de voedselketen, want een circulair voedselsysteem stelt hoge eisen aan landbouw, milieu, handel, groene groei, topsectoren en innovatie.

Een meer integrale aanpak is noodzakelijk. In deze policy brief schetsen we een kader voor zo’n integrale aanpak.

3 voorwaarden voor een circulair voedselsysteem

We onderscheiden 3 aangrijpingspunten voor de transitie naar een circulair voedselsysteem:

Beheer en gebruik hulpbronnen optimaliseren. Hulpbronnen zijn bodem, water en biodiversiteit, maar ook mineralen. Deze hulpbronnen zijn noodzakelijk om hernieuwbare grondstoffen te kunnen produceren. Gebrekkig beheer leidt momenteel nog teveel tot degradatie, verontreiniging en uitputting van deze hulpbronnen, waardoor bijvoorbeeld de bodemvruchtbaarheid vermindert.
Voedselverspilling voorkomen. Minder voedselverspilling kan, maar het is dan wel van belang dat consumenten worden aangezet tot meer 'voedselbewust' gedrag en dat bedrijven transparanter zijn over hun reststromen. Voorbeelden van voedselbewust gedrag zijn minder vaak sterk bewerkt voedsel eten (zoals snacks en magnetronmaaltijden) of meer peulvruchten en minder vlees en zuivel. Bedrijven kunnen bijvoorbeeld meer samenwerken zodat ze elkaars reststromen kunnen gebruiken.
Hoogwaardiger gebruik van reststromen bevorderen, zoals tomatenstengels voor dozen en koekjes uit oud brood. Hierdoor gaat zo min mogelijk biomassa verloren.

Deze aangrijpingspunten kunnen behulpzaam zijn voor de uitwerking van het Rijksbrede programma circulaire economie en de voortgangsrapportage van de Voedselagenda.