Voedselconsumptie veranderen

Veranderingen in consumptiepatronen kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de beweging richting een duurzamere toekomst. In de zoektocht naar manieren om de opgaven rondom klimaat en biodiversiteit het hoofd te bieden, wordt vaak in eerste instantie gekeken naar maatregelen gericht op productieprocessen. Door ook oog te hebben voor consumptie, komen andere mogelijkheden in beeld om verduurzaming te bewerkstelligen.

Consumptie als sociaal-culturele routines

Voedselconsumptiegedrag bestaat voor een belangrijk deel uit het ondernemen van sociaal-culturele routines, zoals thuis koken, uit eten gaan in een restaurant en barbecueën. Deze routines zijn niet specifiek voor individuen, maar worden door verschillende Nederlanders op overeenkomstige manieren uitgevoerd: het zijn in culturele normen en in infrastructuur verankerde gedragsroutines. Consumptiegedrag is in belangrijke mate een uitingsvorm van hoe sociaal-culturele routines georganiseerd zijn.

Consumptie veranderen vergt een collectieve inzet

Consumptieroutines worden beïnvloed door consumenten én door andere actoren zoals bedrijven, maatschappelijke organisaties, influencers en overheden. Voedselconsumptie veranderen vergt daarom een collectieve inzet; consumenten kunnen dit niet alleen. De gepresenteerde benadering wijst daarbij op de meerwaarde van een gecoördineerde en gelijktijdige inzet van de beleidsinstrumenten, om voedselroutines ontvankelijk te maken voor verduurzaming. De inzet van beleidsinstrumenten zal het effectiefst zijn, wanneer ze niet als opzichzelfstaande instrumenten worden beschouwd, maar juist gezamenlijk en in onderlinge samenhang worden ingezet.

De bouwstenen voor consumptiebeleid die we in deze policy brief presenteren, vormen een aanvulling op beleidsinzet die gericht is op het stimuleren van duurzamere individuele keuzes van consumenten. De bouwstenen zijn generiek van aard, wat wil zeggen dat zij breed toepasbaar zijn op consumptiegedrag. In deze policy brief spitsen we de bouwstenen toe op voedselconsumptie en dan met name op de casus van de verschuiving naar een meer plantaardig eetpatroon.