Effect van Brexit op concurrentiepositie bedrijven verschilt sterk per bedrijfstak
De uittreding van het Verenigd Koninkrijk uit de EU (Brexit) zal een groot effect hebben op de concurrentiepositie van Nederlandse bedrijven. Dat verschilt echter per bedrijfstak en provincie. De initiële gevolgen zullen vooral een verzwakkend effect hebben op de concurrentiepositie van de voedingsmiddelenindustrie en in mindere mate van de landbouw, chemie en handel. Dat blijkt uit de notitie ‘Korte termijn gevolgen van de Brexit’, die het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) op verzoek van het ministerie van EZK heeft opgesteld. Enkele bedrijfstakken in de dienstverlenende sector, zoals financiële diensten, telecom en reisorganisaties, versterken juist hun concurrentiepositie.
Het PBL heeft in deze notitie gekeken naar de (inter)nationale concurrentiepositie: welke bedrijfstakken in welke provincies worden door de Brexit in hun concurrentiepositie versterkt en welke verzwakt? Bepalend in deze studie is of de totale kostenverhoging voor bedrijven in Nederland - in verband met handelsbarrières die het gevolg zijn van een Brexit - groter of kleiner is in vergelijking met die van hun (inter)nationale concurrenten.
Deze notitie beschrijft de initiële gevolgen. Dat wil zeggen, de effecten die meteen na uittreding van het Verenigd Koninkrijk optreden, los van hoe bedrijven, overheden en consumenten hierop zullen gaan reageren. Sommige bedrijfstakken, zoals de voedingsmiddelenindustrie, landbouw, chemie en handel, zullen gemiddeld gezien veel last krijgen van de kostenverhoging die gaat optreden. Andere sectoren zoals de financiële dienstverlening, telecom en de reisbranche versterken hun positie.
Verschil tussen Nederlandse provincies
De economisch grotere Nederlandse regio’s (Zuid-Holland, Noord-Holland en Noord-Brabant) worden minder hard door de Brexit getroffen dan de economisch kleinere regio’s. Dat komt onder meer doordat bedrijven in deze economisch grotere regio’s minder afhankelijk zijn van economische relaties met het Verenigd Koninkrijk. Daarnaast zijn er in deze regio’s meer bedrijven uit de dienstensector, die gemiddeld genomen hun concurrentiepositie versterken.
Voorbereiden op de Brexit
Gezien de unieke situatie rond de Brexit, is het van belang de initiële gevolgen ervan zoveel mogelijk in kaart te brengen. Dit helpt bij de voorbereidingen die de Nederlandse overheid en de meest gevoelige bedrijfstakken en regio’s kunnen treffen. Nederland kan de specifieke concurrentiepositie van het Nederlandse bedrijfsleven bovendien betrekken in vervolgonderhandelingen over de toekomstige economische relatie met het VK.
Dit onderzoek bouwt voort op eerder onderzoek van het PBL naar de blootstelling van bedrijfstakken aan de Brexit en de bedrijfstakspecifieke kosten van de Brexit in Nederlandse regio’s. Daaruit blijkt dat Nederlandse provincies en bedrijfstakken harder getroffen worden dan andere Europese landen.
