PBL: minder economische schade bij regionaal covidbeleid
Wanneer bij een pandemie voor gerichte maatregelen per regio wordt gekozen, vermindert dat de economische schade. Differentiatie van het beleid geeft bedrijven meer mogelijkheden om zich aan te passen dan eenvormig landelijk beleid. Deze gevolgtrekking komt naar voren uit het net gepubliceerde PBL-onderzoek ‘De economische potentie van regionaal gedifferentieerd beleid’, dat de economische kosten van verminderde regionale marktwerking als gevolg van nationale productiebeperkende maatregelen onderzocht. De voordelen van regionale differentiatie van beleid zijn geïllustreerd aan de hand van het Covid-19-beleid.
“Deze studie draagt bij aan de voorbereiding op toekomstige beleidsmaatregelen waar de overheid direct ingrijpt in de economie”, stelt PBL-onderzoeker Mark Thissen. “Covid kan terugkeren en er zijn andere situaties denkbaar waarin de overheid direct zou willen ingrijpen in de economie om bijvoorbeeld via gericht industriebeleid minder economisch afhankelijk te worden van andere landen. Een doordachte voorbereiding op mogelijke toekomstige beperkende maatregelen is van groot belang.”
In een zich snel ontwikkelende pandemie met veel onzekerheid, zoals de Covid-19-pandemie, kan er weinig tijd zijn voor regionaal gedifferentieerd beleid. Aan het eind van de pandemie, wanneer de samenleving weer opengaat en er minder onzekerheid is over de gezondheid, kan regionaal experimenteren met het loslaten van maatregelen juist opportuun zijn.
Wanneer bedrijven in de ene regio minder beperkt worden dan in een andere, kan Nederland meer profiteren van interacties tussen bedrijven uit diverse gebieden, constateerde de onderzoeker bij een nadere blik op het gevoerde Covid-19-beleid. Deze potentiële voordelen kunnen oplopen tot een vermindering van het opgelopen productieverlies met 25 procent, wat neerkomt op een positief effect van 1,4 procent van de totale Nederlandse productie. “Het gaat hierbij niet alleen om bedrijfstakken als de horeca waar zware maatregelen golden en waar daarom veel aandacht naar uitging, maar het gaat ook om de industrie waar minder stringente maatregelen waren opgelegd.“
De studie impliceert dat regionalisatie van beleid, waar mogelijk, overwogen moet worden. Het biedt economische voordelen en bevordert regionale specialisatie. Verder onderzoek is nodig om de voordelen in andere gevallen dan de Covidpandemie te onderbouwen.
