RuimteScanner 2.0

Ten opzichte van versie 1.0 zijn in RuimteScanner 2.0 naast ruimtegebruik twee lagen aan het model toegevoegd: actoren (bijvoorbeeld werknemers) en objecten (bijvoorbeeld woningen en bedrijfsgebouwen). Typische gebruikte tijdshorizonten bij toepassingen van het model liggen in de orde van tientallen jaren met iteratiestappen van bijvoorbeeld tien jaar om feedback mogelijk te maken.

RuimteScanner 2.0 is onderdeel van een modelketen waarin het als schakel fungeert tussen verwachte dan wel gewenste regionale ontwikkelingen binnen de sectoren wonen, werken, verblijfsrecreatie, zonne-energie en windenergie enerzijds en maatschappelijke effecten anderzijds. Twee soorten input liggen aan de basis van de RuimteScanner: een regionale vraag naar ruimte voor verscheidene typen ruimtegebruik en een lokaal gedefinieerde geschiktheid voor het gevraagde type ruimtegebruik. Omgevingsrechtelijke restricties zijn fundamenteel in de bepaling van lokale beschikbaarheid. Locatiefactoren die van invloed zijn op de aantrekkelijkheid van locaties voor specifieke ruimtegebruikstypen zijn bepalend voor de geschiktheid. Voor wonen wordt geschiktheid uitgedrukt in exploitatiesaldi gebaseerd op empirie in de vorm van een hedonische prijsanalyse van woningopbrengst en een regressie op grondproductiekosten en kentallen. De geschiktheid voor werken en verblijfsrecreatie is gebaseerd op de kans op voorkomen van deze sector op basis van (historische) logistische regressie.

Binnen de modeltoepassing is er ruimte voor ontwerp waarmee het exploratieve karakter van versie 2.0 tot uiting komt. Dit betreft voornamelijk de mogelijkheid van sturing op de ruimtelijke allocatievolgorde van de sectoren en zogenaamde in te stellen tredes. Daarnaast kan worden gevarieerd in de beschikbaarheid en geschiktheid van locaties voor diverse ruimtegebruikstypen en de dichtheden van ruimtegebruikstypen die toegewezen mogen worden aan locaties. Welke ruimtegebruikstypen worden opgenomen in de toepassing en de volgorde waarin deze gealloceerd worden aan specifieke locaties kan desgewenst variëren. Ruimtelijke concurrentie binnen de sectoren wonen en werken aangaande de claims wordt gesimuleerd binnen deze subsectoren. 

Het model RuimteScanner, specifiek de vernieuwde RuimteScanner versie 2.0, is toegepast in onder andere de Planmonitor NOVI 2024 (Kuiper, Bemmel, Bax & Spoon, 2024) en in het achtergrondrapport de Ruimtelijke Verkenning 2023 (Hamers et al., 2023).