Klimaatneutraal wegverkeer in 2050

Een verkenning van beelden en paden daar naartoe

De transitie naar klimaatneutraal wegverkeer vereist een aanzienlijke versnelling van de adoptie van nulemissievoertuigen, inzet van hernieuwbare brandstoffen en verandering van gedrag. Ondanks dat het regelgevende kader voor een verduurzaming van het wegverkeer al vergaand is uitgewerkt, is de klimaatopgave binnen het wegverkeer nog aanzienlijk en is er weinig ruimte voor tegenvallers.

Om de (inter)nationale klimaatdoelen voor 2050 binnen bereik te brengen zal de uitstoot van broeikasgassen door het wegverkeer moeten worden teruggedrongen. In deze studie verkennen PBL en TNO paden naar een klimaatneutraal wegverkeer in Nederland in 2050. Op basis daarvan zijn kansen, uitdagingen en handelingsperspectieven voor Nederlandse beleidsmakers en andere betrokkenen in beeld gebracht.

Twee paden naar klimaatneutraal

Twee verkennende paden schetsten mogelijkheden hoe de weg naar klimaatneutraal wegverkeer in 2050 kan worden gerealiseerd. Nulemissievoertuigen spelen zowel voor het lichte als het zware wegverkeer een hoofdrol in de paden in combinatie met hernieuwbare ‘drop-in’ brandstoffen voor de nog bestaande conventionele voertuigen. Zelfs bij een zeer ambitieuze ingroei van nulemissievoertuigen zal een deel van de voertuigen nog een conventionele aandrijving hebben, bij gelijkblijvend aanschafgedrag. De overgang naar klimaatneutraal wegverkeer vergt niet alleen technologische innovatie, maar ook minder en/of zuiniger autogebruik.

Belangrijke uitdagingen en handelingsperspectieven

De transitie naar klimaatneutraal wegverkeer kent een aantal belangrijke uitdagingen. Deze uitdagingen kunnen het tempo van de transitie en het draagvlak voor de transitie onder druk zetten. Een deel van de uitdagingen valt bovendien buiten de directe invloedssfeer van de Nederlandse overheid. De voornaamste uitdagingen zijn de beschikbaarheid van kritieke materialen en grondstoffen, een tijdige uitrol van laadinfrastructuur, inclusief de daarvoor benodigde capaciteit op het elektriciteitsnetwerk en een versnelde adoptie van nieuwe aandrijftechnologieën. De overheid speelt een belangrijke (regie)rol in het scheppen van de juiste randvoorwaarden en de juiste beleidsinstrumentering om de overstap naar nulemissietechnologie te faciliteren en ander mobilteitsgedrag te realiseren. Minder of zuiniger autogebruik kan de opgave verkleinen. Onzekerheid rond ontwikkelingen van kosten, technologieën en gedrag pleit voor adaptief beleid.

De transitie naar klimaatneutraal wegverkeer gaat naar verwachting gepaard met herverdelingseffecten. Als het Rijk duidelijkheid biedt over de keuzes die gemaakt worden ten aanzien van de verdeling van kosten en baten en actief burgers betrekt om de gevolgen van deze keuzes in kaart te brengen, kan dit helpen om draagvlak te vergroten.

Klimaatneutrale mobiliteit in 2050

Deze studie maakt onderdeel uit van een breder onderzoek naar hoe klimaatneutrale mobiliteit in en vanuit Nederland in 2050 eruit kan zien. PBL en TNO hebben voor vier vervoerswijzen in kaart gebracht hoe paden naar klimaatneutraal in 2050 zouden kunnen verlopen en welke uitdagingen die met zich meebrengen. De bevindingen uit deze studies zijn gebundeld in een overkoepelende rapportage waarin de belangrijkste lessen voor het mobiliteitssysteem als geheel worden getrokken.

Auteurs

PBL Auteurs
Jordy van Meerkerk Dieuwert Blomjous
Overige auteurs
Maarten Verbeek (TNO)

Kenmerken

Publicatietitel
Klimaatneutraal wegverkeer in 2050
Publicatiesubtitel
Een verkenning van beelden en paden daar naartoe
Publicatiedatum
26 maart 2024
Publicatie type
Rapport
Aantal pagina's
116
Publicatietaal
Nederlands
Productnummer
5223