Klimaatneutrale luchtvaart in 2050

In het rapport wordt gekeken naar de pijplijn van technologieën en maatregelen die al bestaan en die worden verwacht te ontwikkelen in de toekomst als noodzakelijke stappen voor klimaatneutrale luchtvaart in 2050. Het klimaatneutraal maken van vliegtuigbrandstof is de belangrijkste maatregel in de luchtvaart. Dat kan praktisch met biobrandstoffen of synthetische brandstoffen, of over enkele decennia met een inzet van geavanceerde energiedragers zoals waterstof. Nieuwere generaties vliegtuigen zullen de trend van verbeterde brandstofefficiëntie voortzetten. In combinatie met efficiëntere luchtvaartoperaties zal er minder energie nodig zijn om mensen en goederen naar hun bestemming te vervoeren. Er wordt ook aandacht besteed aan het verminderen van klimaateffecten van de luchtvaart die niet gerelateerd zijn aan CO2, zoals condenssporen.

Duurzame luchtvaart zal de kostprijs verhogen, omdat ’duurzame brandstoffen duurder zijn dan fossiele brandstoffen. Als gevolg hiervan zullen prijsstijgingen de (groei van de) vraag naar vliegen remmen. Het rapport laat zien wat een decarbonisatie van vliegtuigbrandstoffen zou betekenen voor het aantal vliegtuigpassagiers in Nederland en trekt conclusies over de energiebehoefte aan duurzame brandstoffen voor vluchten vanuit Nederland in 2050. Wegens extra kosten van SAF en nog onvoldoende productiecapaciteit zijn er maatregelen nodig die de vraag naar SAF verhogen en/of de productie van de SAF bevorderen. Conceptueel zijn er twee routes om de productie en gebruik van SAF te versnellen: 

1. Subsidies 

Subsidies kunnen gebruikt worden om de prijs van geproduceerde SAF vooraf vast te stellen en zo investeringen in productiecapaciteit zeker en rendabel te maken. Subsidies kunnen ook gebruikt worden om onderzoek en ontwikkeling naar de productie van hernieuwbare brandstoffen uit biomassa (met name hout- en grasachtige grondstoffen) te versnellen.

2. Bijmengverplichtingen

Om CO₂-vrije luchtvaart in 2050 te realiseren moeten SAF-bijmengpercentages worden aangescherpt. Daarom is er een concreet en realistisch tijdspad nodig voor het aanscherpen van bijmengpercentages van SAF.

Niet-CO₂ effecten verminderen: Vorming van condenssporen kan beperkt worden door het vermijden van de luchtlagen waarin ze gevormd worden. Dit zal veelal betekenen dat er wat lager en langzamer gevlogen zal moeten worden in de gebieden waar condenssporen gevormd worden, hetgeen wel wat extra brandstof en vliegtijd gaat kosten. Omdat het vermijden van gebieden waar condenssporen gevormd worden niet vanzelf zal geschieden (het kan kostenverhogend zijn), moeten er internationale afspraken gemaakt worden over de manier waarop het vermijden van deze gebieden afgedwongen kan worden.